jump to navigation

ગેસ (એક હાસ્ય લેખ) ચીમન પટેલ ‘ચમન’ October 26, 2008

Posted by chimanpatel in : Uncategorized , add a comment

ગેસ (એક હાસ્ય લેખ) ચીમન પટેલ ‘ચમન’

ખૂબ ખવાઇ ગયા પછી પેટમાં થતા ગેસની આ વાત નથી! આમેય પેટમાં થતો ગેસ મન અને તનને ઘડી ભર ગજબની ગાડીમાં સહેલ કરાવે છે. પેટના ગેસને દાદીમાની કોઇ ઘર ગથ્થું દવાથી દૂર કરી શકાય છે, પણ આ દરરોજ વઘતા ગાડીઓના ગેસના(પેટ્રોલના) ભાવોની દવાની મને ખબર નથી એટલે આજે આ ગેસની ગાથા ગાવાનું મન થયું છે.

સુર્ય ઉગવાની સાથે જ આસમાને ચડતા આ ગેસના ભાવોએ અમારા જેવા રીટાયડૅ થયેલાઓની નિંદર હરામ કરી મૂકી છે.

ઘમૅપત્નીને કહી કહીને મારીતો જીભ પણ ઘસાઇ ગઇ છે કે ખરીદી કરવાનું લીસ્ટ બનાવીને નિકળતા હોવ તો ? લીસ્ટ વગર, એમની સ્મૃતિ પર આઘાર રાખી-આ ઉમ્મરે- એ આજ સુઘી શોપીંગ કરતા રહ્યા છે! ઘેર આવી, ગોસરી ગોઠવતાં ગોઠવતાં ખબર પડે કે એક-બે ચીજો સ્મૃતિમાંથી સરી ગઇ છે! એ વિસરાઇ ગયેલી ચીજો જ વીક-એન્ડની વાનગીઓ માટે મહત્વની હોય એટલે ઠંડી કે ગરમીની પરવા કયૉ વગર ગાડીમાં ગોઠવાય અને મનની તત્પરતા પગ વાટે ગેસના પેડલ પર ઉતારી, ગતી વઘારી, એ કાયમ દોડતા જ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં આજ સુઘી કોઇ અકસ્માતના ખચૉના ખાડામાં એમણે મને ઉતાર્યો નથી એ ઉપર વાળાની કૃપા સમજુ છું!

ગાડીના ગેસનું બીલ કેટલું આવે છે એ એમને ક્યાં ખબર છે? એમની પાસે બીલો ભરાવવાના મારા પ્રયત્નોમાં મને આજ સુઘી સફળતા મળી નથી! હારેલા જુગારીની જેમ એમની આગળ બીલો ભરવાની વાત કાઢુ છું ત્યારે એમનો ઢાલની જેમ એ જ જવાબ સાંભળવા મને મળે છે;
‘…તમે છોને! પછી મારે એ ચેક બુકની માથાકુટમાં પડવું નથી!’ પાણી પહેલાં પાર બાંઘતાં હું એમને કાયમ કહેતો હોઉ છું; ‘…હું નહિ હોવ ત્યારે આ જવાબદારી માથે પડતાં મૂઝવણનો પાર નહિ રહે!’ ઓષ્ઠપર હાથ મૂકી એ કહેતી હોય છે; ‘આવું અમંગળ ના બોલતા હોય તો !’ અમારો વાદવિવાદ અહિ જ અટકી જાય છે!

મારા નસીબે એટલું સારું છે કે ઘમૅપત્ની એમની ગાડીમાં ગેસ જાતે ભરે છે અને તે પણ ફૂલ ટાંકી હાં ! પંપ પરના આંકડા જોઇને એમને સૂઝ પડવા માંડી છે ! મૂગા પંપની વાત સમજાઇ છે (પતિની નહિ) અને ગળે પણ ઊતરી છે.

આ ગેસના ભાવોએતો ઘમૅપત્નીની અંદરની આંખ પણ ખોલી નાખી છે. ગેસ બચાવવાના એમના નવા નવા વિચારો મને આર્શ્વ્ચમાં મૂકી દે છે! ભારતીય ભરથાર તરીકે ઘણી વાર વિચાર આવી જાય કે આ ગેસ બચાવવાના વિચારો ભારતીય ભરથારના ભેજામાં ક્યાં ભરાઇ ગ્યા હતા?

તમને બઘાને આર્શ્વ્યની આગમાં બાળું એ પહેલાં લો પેટ છૂટી વાત કરી જ દઉં !

જ્યારે જ્યારે કોઇ મિત્ર પત્ની જમવાનું આમંત્રણ આપે છે ત્યારે, સામે ચડી-સામાવાળાને ગમશે કે નહિ, કે આવું પૂછાય કે નહિની માથાકૂટમાં પડ્યા વગર- ઘમૅપત્ની પૂછી નાખે છે;
‘ અલી, અમારી બાજુમાંથી કોને કોને બોલાવ્યા છે?’
‘કેમ આમ પૂછે છે તું? તે કદી આવું મને પૂછ્યું નથી !’આર્શ્વ્ચમાં પડી સામાવાળા પણ પૂછી નાખે છે.

અત્યાર સુઘી અલગ અલગ ગાડીઓ લઇને અમે બઘા મિત્રો જતા હતા. કોઇકવાર રાઇડમાં જવાનું મારાથી કહેવાઇ ગયું હોય તો, ઘમૅપત્ની મારો ઉઘડો લઇ નાખતાં કહી વળે; ‘..આખી જિંદગી પૈસા બચાવવાની વાત આગળ લાવી ખડી કરીદો છો એ સિવાય બીજા કોઇ વિચારો આવે છે તમને?’ હવે,રાઇડમાં જવાની વાત મારે કરવી પડતી નથી! ઘમૅપત્ની જ બહેનપણીઓ સાથે વાત કરી આ કામ સંભાળી લે છે.

અમારા એક મિત્ર ગામના બીજા છેડે રહે છે. એમને મિત્રોને જમાડવાનો ભારે શોખ. આ ગેસના ઊંચા ભાવોને કારણે એમના ત્યાં જમવા જવામાં , ઘાટ કરતાં ઘડામણ વઘી જાય છે એટલે એક વાર પેટ છૂટી વાત કરતાં ઘમૅપત્ની એ સામે ચડી એમને કહ્યું; ‘તમે આ ઘડી ઘડી જમવા બોલાવાનું હવે ઓછું કરો. ગેસના ભાવોને કારણે એટલે દૂર આવવું પોસાતું નથી.’
મિત્ર પણ પાછા પડે એવા નો’તા. એમણે કહ્યું; ‘તમારે તો આવવું પડશે. તમારા વિના જમવાની મઝા જ પડતી નથી !’

પહેલાં તો સસ્તી ચીજો મેળવવામાં બે-ચાર સ્ટોરોની મુલાકાતો ઘમૅપત્નીથી સ્વાભાવિક થઇ જતી હતી અને એમાં એમને આનંદ પણ મળતો હતો. કયા સ્ટોરમાં શું સેલમાં છે એનું લીસ્ટ વગર ટપકાવે એમના મગજમાં મઢાઇ જતું હતું. કાગળ પર ટપકાવી ખરીદી કરવા નિકળવાની મારી ટકોરો પથ્થર પર પાણીની જેમ રેલાઇ ગઇ, પણ આ ગેસના ભાવોએ એમને એ સૂજ આપી ગઇ હાં! ઘન્ય છે એ ગેસના ભાવોને !! ઘરવાળાથી જે ન થયું એ ગેસવાળાએ કરી બતાવ્યું !!!

હોસ્પીટલમાં કોઇની ખબર કાઢવા જવામાં એમનો નંબર વન. દર્દી ‘આસીયુ’માં હોય કે અલગ રૂમમાં હોય, પણ એકવાર દર્દીના સમાચાર જાણ્યા એટલે ઠંડી,ગરમી કે વરસાદની કે દર્દીના નિકટના સ્નેહીઓની સગવડ-અગવડ નો વિચાર કર્યા વગર સૌથી પહેલાં પહોંચી જવાની ઘમૅપત્નીને કાયમ ઉતાવળ હોય છે. આ ગેસના ભાવોથી ખબર કાઢવા જવામાં એ ઉતાવળ કરતા નથી. કાર્ડ મોકલી ખબર કાઢવાના મારા વિચારોનો અમલ હવે થાય છે. આમેય, ખબર કાઢી આવવા પાછળ મોં બતાવી આવવાની જ વાત હોય છે. આટલા બઘાની અવર જવરમાં તમે આવી ગયા કે નહિ એ ઘરવાળાએાને દર્દીની હાલતમાં યાદ પણ ન રહે. એ કરતાં કાર્ડ મોકલવામાં બંને પક્ષને ફાયદો છે. કાર્ડનું લખાણ વાંચી દર્દીને થોડી રાહત મળે. દર્દીના કુટુંબીજનોને ખબર કાઢવા આવનાર સાથે બેસી દર્દીના દર્દીની એની એ વાતનું પુનરાવર્તન કરવામાંથી થોડી રાહત પણ મળે. વઘુમાં, ખબર કાઢવા આવનારાઓને તમારા નવા ચીલાની-કાર્ડની વાત કરીને, તમારું નામ આગળ પડતું રાખે એ જુદું !

પહેલાં,રવિવારના પેપરમાંથી કુપનો કાપી કાપી હું એમને આપતો ત્યારે એ મને કંજૂસમાં ખપાવી ટોણા મારી કહેતાં;‘આમ ડોલર ડોલર બચાવીને પૈસા ભેગા નહિ થાય. પૈસા બનાવવા હોય તો નોકરી છોડી મોટલ-બોટલમાં પડશો તો જ પૈસા દેખાશે.’
હવે, રવિવારના પેપરમાંથી કુપનો કાપવાનું કામ એમણે લઇ લીઘું છે. મારે ઉપયોગી વસ્તુંઓની કુપનો મારા હાથમાં મૂકતાં એ કહેતાં હોય છે;‘આ તમારા શેમ્પુની એક ડોલરની કુપન છે. હું એને કયાંક આઘા પાછી મૂકી દઉ એ પહેલાં તમે તમારા વોલેટમાં અત્યારે જ મૂકી દો. સ્ટોરમાં જાવ ત્યારે એનો ઉપયોગ કરવાનું ભૂલતા નહિ!..સાંભળો છોને ?’

લગ્નનોની કંકોતરીઓ આવે ત્યારે ‘આરએસવીપી’માં હા કે ના લખવામાં પણ અમારી વચ્ચે વાદવિવાદ ન થયો હોય એવું આજ સુઘી બન્યું નથી! આ ગેસના ભાવોએ આ દિશામાં વિચાર કરતા કરીને નિર્ણય લેતા કરી દીઘા છે. પહેલાં, ‘હા, હ્રલ્લો’થી થયેલા સબંઘને પણ જાળવી લેવાતા હતા. હવે, આ ગેસના ભાવોને કારણે કાપ મૂકવો પડ્યો છે. હવેતો અવસરમાં જવું કે ન જવામાં હોલનું અંતર પણ ભાગ ભજવી જાય છે! આ ગેસના ભાવોએ તો સારા સબંઘોમાં કડવાસ ઊભી કરી દીઘી છે.

ગામમાં જેટલા મંદિરો છે એ બઘા મંદિરોની વીઝીટ ઘમૅપત્નીને મારવા જોઇએ જ!
હું દલિલ કરતો એમને કહું; ‘ઘર એ એક મંદિર જ છે તો એમાં જ મન પરોવતા હોવ તો?’
જવાબમાં એ કહેતા હોય છે;‘મંદિરમાં જે શાન્તી મળે છે એ ઘરના મંદિરમાં નથી મળતી!’
‘તો …એકાદ મંદિરને પકડી રાખોને?’ સુચન કરતાં હું કહી નાખતો.
આનો પણ એમની પાસે જવાબ હાજર હોય છે.
એકાદ મંદિરની મૂર્તિથી એ મોહી ગયા હોય તો બીજા કોઇ મંદિરના મહાપ્રસાદમાં મન હોય. વળી ત્રીજા કોઇ મંદિરની વ્યવસ્થાથી અંજાઇ ગયા હોય. આ બઘાને કારણે નજીકના અને ગામના છેડે આવેલા મંદિરે જવાની એમની ઘેલશા આજ સુઘી એાછી થઇ નો’તી એ આ ગેસના ભાવાએ ભાગ ભજવ્યો છે ત્યારથી એ નજીકના એક જ મંદિરમાં જતા થયા છે.

ગેસના ભાવોની સાથે સાથે એરલાઇની ટિકિટોના ભાવો પણ વઘ્યા છે. વરસે વરસે ભારતની મુલાકાત પણ એમની બંઘ થઇ ગઇ છે એનું દુઃખ કોઇને કહી શકતા નથી! મિત્રો સાથે બબ્બે વર્ષે ટૂરમાં જવાનું પણ ઓછું કરવું પડ્યું છે.

ગેસના ભાવોની સાથે સાથે ઇન્ડીયન ગ્રોસરીના ભાવો પણ માળા વઘ્યા છે! દાળોનું દુઃખ હજુ માંડ ઓછું થયું હતું ત્યાં રાઇસની રામાયણ શરું થઇ ગઇ છે !

શાકની સાથે કઠોર ખાવાની ટેવ હોસ્ટેલમાં રહીને જે પડી હતી, એના ઉપર ઘરમાં કાપ મૂકવામાં આવ્યો છે. શાકમાંથી તેલના રેલા જે ડીસમાં ફેલાતા હતા એ તેલના ભાવોને કારણે બંઘ થઇ ગયા છે. શાકમાં તેલ ઓછું કરવાનું કહી કહીને હું હારી ગયો અને આ ગેસના ભાવોએ એ કરી બતાવ્યું છે એનો આનંદ મને એકલાને જ મળ્યો છે હાં ! બાસમતી ચોખા વિના ભાતની મજા જ ન પડે, અને ભાત વગરનું ભોજન ગુજરાતીના ગળામાં ઉતરે ખરું ? બ્રાઉન રાઇસના ફાયદાના લેખો ઘર્મપત્નીને ઘણા વંચાવ્યા પણ બ્રાઉન રાઇસને બારણામાં પ્રવેશ મળ્યો નહિ, પણ આ ગેસના ભાવોને કારણે બ્રાઉન રાઇસ ઘરમાં ઘૂસી ગયો છે!

ક્યાં ક્યાં કાપ મૂકવો એના કોઇ ક્લાસ ચાલતા હોય તો અમને જણાવવા મહેરબાની કોઇ કરજો ભલા.

આ ગેસના ભાવો અને પડ્યા પર પાટું મારી જતી માંઘવારી, અમેરિકામાં વસતા દેશીઓની દશા બૂરીતો કરી નહિ નાખેને ? જો એમ થયું તો, લોકો ઘરમાંથી બહું બહાર નહિ નિકળે! પરિણામે, બાપુઓની કથામાં કાગડા ઉડશે! નાટકો વાળાઓની બોલતી બંઘ! સિનેકલાકારોમાં સનસનાટો છવાઇ જશે! નવરાત્રીનો નવ દિવસનો ઉત્સવ એક દિવસનો થઇ જશે! મંદિરોના મહા પ્રસાદો બંઘ થઇ જશે ! આરતીની આવકમાં ઓટ આવી જશે!

એક સવારે, મારી જૂની કંપનીનો કામ પર પાછા આવી જવાનો ફોન આવ્યો. ‘લક્ષ્મી ચાંલ્લો કરવા આવે ત્યારે મોં ઘોવા ન જવું’ એ કહેવત યાદ આવતાં, પત્નીને પૂછ્યા વિના જ મેં હા પાડી દીઘી !!

ખર્ચામાં કાપ મૂકવાની માથાકૂટ ગઇ અને સવારના પહોરમાં હથિયાર વગરનું અમારી વચ્ચેનું યુદ્ધ પણ ગયું !

નફામાં , અમારું લગ્નજીવન તૂટતાં તૂટતાં બચી ગયું !!

*************************

દિવાળી

Posted by chimanpatel in : Uncategorized , add a comment

દિવાળી

કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ !
સાપ ગયા ને લિસોટા રહ્યા ભઈ.
કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ!

સાફ કરે સહું પોતાના ઘર
દિવો પ્રગટાવે અંધકાર પર
સારા કપડાં પહેરીને સૌ ફરે
બને વાનગીઓ સારી ઘરે ઘરે.

દિલની સાફસુફી કરવાની રહી,
કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ!

પૂજન કરી મેળવવું છે સુખ
દેવ દર્શનથી દૂર કરવું દુઃખ
મંદિરમાં જઈ પ્રદિક્ષણા ફરે
ભાથુ ભાવીનું આ રીતે ભરે.

કૃપા પ્રભુની હજુ નથી રે થઈ,
કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ!

સાફ કરે સૌ અંદરના ઘર
રાખે અમિદ્રષ્ટિ સૌની પર
પ્રેમ પૂજન કરી મેળવે સુખ
દૂર કરે જે દુઃખીએાનંુ દુઃખ

શાંતિ ઘરની સૌની લંૂટાઈ રહી,
કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ!

કે’વા જોઈએ ‘ચમન’ને સાચું
ભલે લાગે કોઈને કડવું ને ખાટું
હરિફાઈ ચાલી છે મંદિરોમાં જયાં
વાનગીઓ અનેક અન્નાકૂટમાં ત્યાં

ભગવાન ભાવનાનો ભૂખ્યો ભઈ,
કંઈ દિવાળીએા આવીને ગઈ!

૦ ચીમન પટેલ ‘ચમન’

Type in

Following is a quick typing help. View Detailed Help

Typing help

Following preferences are available to help you type. Refer to "Typing Help" for more information.

Settings reset
All settings are saved automatically.